De politie heeft in 2017 minder geweldtoepassingen door agenten geregistreerd dan in 2016. Vooral de terugloop van bijna 20 procent binnen de eenheid Den Haag is opvallend. De politie is benieuwd of er een verband is met incidenten binnen het korps. In totaal werd er vorig jaar 12.394 keer geweld gebruikt bij politieoptredens. In 2016 was dit 14.672.
Agenten van de Haagse politie kwamen in opspraak door hun betrokkenheid bij de fatale aanhouding van Mitch Henriquez in 2015. De rechtbank van Den Haag legde vorig jaar voorwaardelijke celstraffen van zes maanden op aan twee agenten voor mishandeling met de dood tot gevolg. Tegen het vonnis is hoger beroep aangetekend.
Begin februari waren agenten van de eenheid Den Haag nog betrokken bij een arrestatie met fatale afloop in Waddinxveen. De Rijksrecherche onderzoekt de dood van de 39-jarige Haagse autohandelaar. Zijn doodsoorzaak is nog niet vastgesteld.
Terughoudend
De politie sluit een terughoudender optreden van agenten niet uit, maar andere oorzaken kunnen de wijze van registratie zijn, zoals het noteren van het collectieve optreden van agenten (bijvoorbeeld de Mobiele Eenheid) als één incident. Een andere optie is het ontbreken van een noodzaak om geweld in te zetten.
Onder een geweldstoepassing wordt het gebruik van wapens en of fysiek geweld verstaan.
Opvallend
“Cijfers vertellen niet het achterliggende verhaal, maar de daling in Den Haag is wel opvallend”, aldus Peije de Meij, portefeuillehouder geweld binnen de politie, in een reactie tegen NU.nl. “Betekent dit dat agenten terughoudender zijn of dat zij geen melding maken van het gebruik van geweld? Beide opties zijn mogelijk, maar we weten het niet.”
“Het kan ook zijn dat agenten simpelweg beter voorbereid zijn waardoor ze minder vaak met geweld hoeven op treden. De cijfers geven in ieder geval genoeg aanleiding om dit nader te onderzoeken en dat gaan we ook doen.”
Landelijk
Volgens De Meij moeten agenten proberen zoveel mogelijk geweld te vermijden, maar niet ten koste van alles. “Het gebeurt niet vaak en het is niet iets wat je graag doet, maar het hoort bij je werk. Sterker nog, het wordt geacht dat je geweld gebruikt als je daar zelf mee wordt geconfronteerd of wanneer het nodig is om burgers of collega’s te beschermen.”
Eind maart maakte de politie bekend dat er in 2017 elke dag gemiddeld 25 keer fysiek en verbaal geweld wordt gebruikt tegen politiemensen. In totaal werden meer dan 9.100 incidenten geregistreerd. Volgens De Meij is het geweld niet zozeer in aantallen toegenomen, maar wel in heftigheid en onvoorspelbaarheid.
Verantwoording
Volgens De Meij moet de politie naar een situatie toe waarin agenten het vanzelfsprekend vinden om transparant verantwoording af te leggen over het toepassen van geweld. Het voorstel om agenten anders te benaderen dan een normale burger die geweld gebruikt juicht hij dan ook toe.
“Je moet als agenten beseffen dat geweld onderdeel is van je werk en dat je daarover rapporteert”, legt De Meij uit. “Als in een uitzonderlijk geval een agent te ver blijkt te zijn gegaan, dan kunnen daar consequenties aan worden verbonden.”
“Zij zijn in die gevallen uiteindelijk disciplinair of strafrechtelijk aansprakelijk. Maar niet zoals het nu geregeld is, dat als een incident wordt onderzocht, je als agent gelijk verdachte bent.” Dat is raar, als je gewoon met je werk bezig bent.”
In de cijfers van de politie wordt niet automatisch bijgehouden welke vorm van geweld er is gebruikt en wat de consequenties hiervan waren bij letsel of een dodelijke afloop.
