De Tweede Kamer gaat akkoord met de aanpassingen die het kabinet wil doen aan de nieuwe inlichtingenwet. Naast coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie, lijken in ieder geval ook GroenLinks, PvdA en SGP het eens te zijn met de veranderingen.
De Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (Wiv) wordt vanwege de referendumuitslag van 21 maart aangepast. “We kunnen de nee-stem niet negeren, maar we willen ook recht doen aan de ja-stem”, herhaalde Ollongren in een debat met de Kamer.
Zij vindt dat er door de wijzigingen van de wet, recht wordt gedaan aan de uitslag. De meerderheid van de kiezers heeft in het referendum tegen de nieuwe inlichtingenwet gestemd.
De wet kan zoals gepland op 1 mei ingaan, doordat het kabinet de wijzigingen heeft vervat in “beleidsregels” en “waarborgen voor de uitvoeringspraktijk”. De Eerste en Tweede Kamer hoeven er daardoor niet opnieuw over te stemmen. Daadwerkelijke wetswijzigingen volgen de komende jaren.
Verbeteren
Volgens GroenLinks-Kamerlid Buitenweg kunnen organisaties als Amnesty en Bits of Freedom zich vinden in 90 procent van de wet, maar hebben ze grote bezwaren tegen de resterende 10 procent. Daarom wil ze nu de gelegenheid aangrijpen om de wet te verbeteren.
Minister Ollongren ontkende dat de veranderingen louter “cosmetisch” zijn. Ze zei dat het om “substantiële wijzigingen gaat, die ook in de praktijk iets betekenen”.
Boterzacht
PVV-Kamerlid Bosma zei: “De minister heeft mij niet overtuigd van de veranderingen. Deze zes veranderingen zijn boterzacht”.
PvdA-Kamerlid Kuiken pleitte in het debat voor het in stand houden van het referendum. “Wellicht is er nog tijd voor bezinning?”, opperde ze. Het kabinet wil het raadgevend referendum afschaffen. SP-Kamerlid Van Raak zei: “het referendum is een prachtig recht, dat de kiezers zich niet moeten laten afpakken”.
Niet over één nacht ijs
De AIVD en de militaire inlichtingendienst MIVD mogen met de Wiv op grotere schaal internetcommunicatie aftappen. “Het is duidelijk dat er een spanning is tussen veiligheid en privacy. Maar vriend en vijand zijn het eens over de noodzaak van een nieuwe inlichtingenwet”, aldus Ollongren.
Ze zei dat het kabinet lang en goed heeft nagedacht over de nieuwe wet. “We zijn niet over één nacht ijs gegaan.” Een van de veranderingen is dat de bewaartermijn van drie jaar naar één jaar gaat. Dat wil zeggen dat elk jaar wordt gekeken of de gevonden informatie nog bewaard moet worden.
Ook wordt het delen van nog niet beoordeelde bestanden met afgetapte informatie met buitenlandse veiligheidsdiensten beperkt tot landen die voldoen aan dezelfde democratische normen als Nederland.